The analysis of a Tuvan tale according to structural analysis method of Vladimir Y. Propp: “Ak-Sagış Kara-Sagış İyi Alışkı”

Bu çalışmada Tuva Türklerinin sihirli-olağanüstü masallar kategorisine giren Ak-Sagış Kara-Sagış İyi Alışkı “Ak Sagış Kara İki Kardeşler” masalı Vladimir Y. Propp’un yapısal anlatı çözümleme yöntemine göre incelenmiştir. yöntem metin merkezli halkbilimi kuramlarının kuramı içinde yer almaktadır. V. Propp 1928 yılında yayımladığı Morfologiya Skazki “Masalın Biçimbilimi veya Masalların Morfolojisi” adlı eserinde masalları yapı özelliklerine inceleyerek masallarda “sabit” ve “değişken” unsurlar olduğunu ortaya koymuştur. Ona masalların sabit unsurları şahısların meydana getirdikleri hareketler aksiyonlardır. bunlara “işlev” adını verir. Masal kahramanlarının işlevlerinin birbirinin aynısı söyler. yüzden Propp, işlevlerin bir masal kahramanından başka kahramanına aktarıldığı sonucuna varmıştır (Çobanoğlu, 2012). 31 unsur (işlev) belirtir. Masallardaki değişken ise isimleri görevleri değişen yedi şahıstan oluşmaktadır. Çalışma için belirlenen masalının üç olay dizisi etrafında geliştiği görülmüştür. masalda eksiklik, yaşlı kadın, hayvan, ağaç, su, ihanet, sayı, balbal, kötü ruh, çadır, yol, han, lama, fal bakma vb. motiflerin geçtiği belirlenmiştir. yapılan incelemede belirlediği işlevlerden yirmi tanesinin ortak olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bazı geri dönüşler de mevcuttur. durum işlev sıralamasına uymamaktadır. Sonuçta bu masalın yöntemiyle benzer farklı yönleri söyleyebiliriz.